شیر پروانه ای نوعی شیر صنعتی است که به طور گسترده برای تنظیم، قطع و وصل جریان سیال در صنایع مختلف از جمله صنایع آب و فاضلاب، نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه ها، صنایع غذایی و دارویی به کار برده می شود.
این شیرها به دلیل سادگی طراحی، عملکرد قابل اعتماد، قیمت مناسب و تنوع در ابعاد، جنس و رتبه بندی های فشار و دما، مورد توجه زیادی قرار گرفته اند.
در شیر پروانه ای، یک دیسک فلزی که شبیه بال های پروانه است، حول یک محور عمودی در داخل بدنه شیر می چرخد. با چرخش این دیسک، می توان مسیر عبور سیال را به طور کامل باز یا مسدود کرد.
سادگی طراحی و تعداد کم قطعات متحرک، نصب، راه اندازی و نگهداری این شیرها را آسان و عمر طولانی را برای آنها به ارمغان می آورد.
با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا با مزایا انواع، کاربردها و نکات انتخاب شیر پروانه ای مناسب بیشتر آشنا شوید.
شیر پروانه ای چیست و از چه اجزایی ساخته شده است؟
شیر پروانه ای نوعی شیر صنعتی است که برای تنظیم، قطع و وصل جریان سیال در طیف گسترده ای از کاربردها استفاده می شود. این شیرها به دلیل سادگی طراحی، عملکرد قابل اعتماد و قیمت مناسب مورد توجه زیادی قرار گرفته اند.
اجزای اصلی شیر پروانه ای:
- بدنه: بدنه شیر پروانه ای از جنس فلزاتی مانند چدن، فولاد یا استنلس استیل ساخته می شود و وظیفه نگهداری از اجزای داخلی شیر را بر عهده دارد.
- دیسک: دیسک یا صفحه گردان، قلب تپنده شیر پروانه ای است که از جنس فلز، پلاستیک یا کامپوزیت ساخته می شود. این دیسک مسیر عبور سیال را کنترل می کند و با چرخش حول محور عمودی می تواند مسیر را به طور کامل باز یا مسدود کند.
- محور: دیسک به یک محور عمودی متصل است که حرکت چرخشی آن را کنترل می کند.
- سیت: سیت یا نشیمنگاه، درزگیر بین بدنه و دیسک است که از نشتی سیال جلوگیری می کند. سیت معمولا از جنس لاستیک، EPDM یا PTFE ساخته می شود.
- اکچوایتور: اکچوایتور یا محرک، نیروی لازم برای چرخش دیسک را فراهم می کند. اکچوایتورها می توانند دستی، پنوماتیکی، برقی یا هیدرولیکی باشند.
- مهر و موم ها: در شیر پروانه ای از مهر و موم های مختلفی در نقاط اتصال اجزا برای جلوگیری از نشتی سیال استفاده می شود.
اجزای جانبی:
شیرهای پروانه ای ممکن است به اجزای جانبی دیگری مانند جعبه دنده، نشانگر موقعیت، سوئیچ های حد و قفل نیز مجهز باشند.
نحوه عملکرد:
با چرخش دیسک توسط اکچوایتور، می توان مسیر عبور سیال را کنترل کرد. در حالت کاملاً باز، دیسک با زاویه 90 درجه از مسیر جریان کنار می رود و سیال به طور آزادانه عبور می کند. در حالت کاملاً بسته، دیسک مسیر جریان را مسدود می کند و عبور سیال به طور کامل متوقف می شود.
انواع شیرپروانه ای
بر اساس نوع اتصال:
شیر پروانه ای جوش
این نوع شیر به طور مستقیم به خط لوله جوش داده می شود و برای سیستم های با فشار بالا مناسب است.
شیر پروانه ای جوشی از یک بدنه چدنی یا فولادی، یک دیسک فلزی که به محور متصل است و یک نشیمنگاه لاستیکی یا فلزی تشکیل شده است. برای باز و بسته کردن شیر، دیسک با چرخش 90 درجه ای حول محور، مسیر جریان سیال را مسدود یا باز می کند
شیر پروانه ای ویفری
شیر پروانه ای ویفری نوعی شیر پروانه ای است که بین دو فلنج قرار می گیرد و با پیچ و مهره به آنها متصل می شود. این نوع شیر به دلیل نصب و جداسازی آسان، مقرون به صرفه بودن و فضای کم مورد نیاز، در طیف گسترده ای از کاربردها مورد استفاده قرار می گیرد.
همانند سایر شیرهای پروانه ای، شیر پروانه ای ویفری از یک بدنه، دیسک، محور و نشیمنگاه تشکیل شده است. دیسک با چرخش 90 درجه ای حول محور، مسیر جریان سیال را باز یا مسدود می کند.
شیر پروانه ای رزوه ای
شیر پروانه ای رزوه ای نوعی شیر پروانه ای است که با رزوه به خط لوله متصل می شود. این نوع شیر به دلیل نصب و جداسازی بسیار آسان، مقرون به صرفه بودن و فضای کم مورد نیاز، برای کاربردهای با فشار کم و ابعاد کوچک مناسب است.
همانند سایر شیرهای پروانه ای، شیر پروانه ای رزوه ای از یک بدنه، دیسک، محور و نشیمنگاه تشکیل شده است. دیسک با چرخش 90 درجه ای حول محور، مسیر جریان سیال را باز یا مسدود می کند.
این نوع شیر با رزوه به خط لوله متصل می شود و برای سیستم های با فشار کم مناسب است.
انواع شیر پروانه ای بر اساس نوع اکچوایتور (محرک):
شیر پروانه ای اهرمی
شیر پروانه ای اهرمی نوعی شیر پروانه ای است که از یک اهرم دستی برای چرخش دیسک و باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می کند. این نوع شیر به دلیل کنترل مستقیم و آسان، مقرون به صرفه بودن و نیاز به حداقل نگهداری، در طیف گسترده ای از کاربردها مورد استفاده قرار می گیرد.
همانند سایر شیرهای پروانه ای، شیر پروانه ای اهرمی از یک بدنه، دیسک، محور، نشیمنگاه و اهرم تشکیل شده است. با حرکت اهرم به سمت بالا یا پایین، دیسک در داخل شیر چرخش 90 درجه ای پیدا می کند و مسیر جریان سیال را باز یا مسدود می کند
در این نوع شیر، از یک اهرم دستی برای چرخش دیسک استفاده می شود و برای تنظیم جریان در مکان های قابل دسترس کاربرد دارد.
شیر پروانه ای گیربکسی
شیر پروانه ای گیربکسی نوعی شیر پروانه ای است که از یک گیربکس برای افزایش گشتاور و سهولت چرخش دیسک استفاده می کند. این نوع شیر به دلیل کنترل دقیق و آسان جریان، مناسب برای سیستم های با فشار بالا و کاربردهای صنعتی است
همانند سایر شیرهای پروانه ای، شیر پروانه ای گیربکسی از یک بدنه، دیسک، محور، نشیمنگاه و گیربکس تشکیل شده است. با چرخاندن دستگیره یا فرمان شیر، گیربکس چرخش دیسک را در داخل شیر تسهیل و کنترل
در این نوع شیر، از یک گیربکس برای افزایش گشتاور و سهولت چرخش دیسک استفاده می شود.
شیر پروانه ای پنوماتیکی
شیر پروانه ای پنوماتیکی نوعی شیر پروانه ای است که از هوای فشرده برای حرکت دیسک و باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می کند. این نوع شیر به دلیل کنترل از راه دور، سرعت بالا در باز و بسته شدن شیر و مناسب برای مکان های خطرناک یا دور از دسترس، در طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرد.
در شیر پروانه ای پنوماتیکی، یک اکچوایتور پنوماتیکی (محرک بادی) به بدنه شیر متصل شده است. این اکچوایتور از دو محفظه هوا تشکیل شده است که با یک دیافراگم از هم جدا شده اند. با ارسال هوای فشرده به یکی از محفظه ها، دیافراگم منقبض یا منبسط می شود و محور شیر را به حرکت در می آورد. این حرکت باعث چرخش دیسک در داخل شیر و باز یا بسته شدن مسیر جریان سیال می شود.
- شیر پروانه ای برقی
شیر پروانه ای برقی نوعی شیر پروانه ای است که از موتور الکتریکی برای حرکت دیسک و باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می کند. این نوع شیر به دلیل کنترل دقیق و آسان، قابلیت اطمینان بالا و تنوع در نوع actuators (محرک ها)، در طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
:
در شیر پروانه ای برقی، یک موتور الکتریکی به بدنه شیر متصل شده است. این موتور با دریافت سیگنال الکتریکی از سیستم کنترل، شافت شیر را به حرکت در می آورد. چرخش شافت باعث چرخش دیسک در داخل شیر و باز یا بسته شدن مسیر جریان سیال
- در این نوع شیر، از موتور الکتریکی برای حرکت دیسک استفاده می شود و برای کنترل اتوماتیک کاربرد دارد.
- شیر پروانه ای هیدرولیکی: در این نوع شیر، از سیال هیدرولیک برای حرکت دیسک استفاده می شود و برای سیستم های با فشار بالا مناسب است.
شیر پروانه ای هیدرولیکی
شیر پروانه ای هیدرولیکی نوعی شیر پروانه ای است که از سیستم هیدرولیکی برای حرکت دیسک و باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می کند. این نوع شیر به دلیل قدرت بالا، گشتاور زیاد و قابلیت اطمینان بالا، در طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.
در شیر پروانه ای هیدرولیکی، سیستم هیدرولیکی متشکل از یک پمپ هیدرولیک، مخزن روغن، شیر کنترل و اکسیلندر هیدرولیکی است. پمپ هیدرولیک روغن را تحت فشار قرار می دهد و آن را به اکسیلندر هیدرولیکی منتقل می کند. با حرکت روغن در داخل اکسیلندر، پیستون آن به حرکت در می آید و محور شیر را به حرکت در می آورد. چرخش محور باعث چرخش دیسک در داخل شیر و باز یا بسته شدن مسیر جریان سیال
3بر اساس جنس بدنه:
- شیر پروانه ای چدنی: این نوع شیر از چدن ساخته شده و مقرون به صرفه است، اما برای سیستم های با دمای بالا مناسب نیست.
- شیر پروانه ای فولادی: این نوع شیر از فولاد ساخته شده و مقاومت و استحکام بالا در برابر فشار و دما دارد.
- شیر پروانه ای استیل ضد زنگ: این نوع شیر از استیل ضد زنگ ساخته شده و در برابر خوردگی، مواد شیمیایی و دمای بالا مقاوم است.
- شیر پروانه ای پلاستیکی: این نوع شیر از پلاستیک ساخته شده و سبک وزن و مقرون به صرفه است، اما برای سیستم های با فشار و دمای بالا مناسب نیست.
- سایر انواع:
- شیر پروانه ای دو جهته: این نوع شیر به جریان سیال در دو جهت اجازه می دهد.
- شیر پروانه ای با بالشتک: این نوع شیر دارای بالشتکی در لبه دیسک است که آب بندی کامل را تضمین می کند.
- شیر پروانه ای پروانه ای: این نوع شیر دارای دیسک پروانه ای شکل است که حداکثر جریان را بدون افت فشار فراهم می کند.
آشنایی با عملکرد شیر پروانه ای
شیر پروانه ای که به عنوان شیر پروانه ای نیز شناخته می شود، نوعی شیر صنعتی است که از یک دیسک گرد برای مسدود کردن یا تنظیم جریان سیال در خطوط لوله استفاده می کند. این شیر به دلیل طراحی ساده، عملکرد قابل اعتماد و قیمت مناسب، در طیف گسترده ای از کاربردها از جمله سیستم های آبرسانی، سیستم های تهویه مطبوع، تاسیسات صنعتی و خطوط لوله فرآیندی مورد استفاده قرار می گیرد.
برای درک بهتر نحوه عملکرد شیر پروانه ای، آشنایی با اجزای اصلی آن ضروری است:
- بدنه (Body):
- اساسی ترین بخش شیر پروانه ای است که سایر اجزا را در خود جای می دهد.
- جنس بدنه شیر با توجه به نوع سیال، فشار و دمای کاری انتخاب می شود.
- مواد رایج برای بدنه شیر پروانه ای شامل چدن، فولاد ضد زنگ، PVC و پلاستیک است.
- دیسک (Disc):
- قلب شیر پروانه ای است که مسیر جریان سیال را مسدود یا باز می کند.
- دیسک به محور شیر متصل شده و با چرخش محور، دیسک نیز می چرخد.
- جنس دیسک باید مقاوم در برابر خوردگی، سایش و پارگی باشد.
- اشکال مختلفی از دیسک مانند دیسک های تخت، دیسک های با لبه چاقو و دیسک های پروانه ای وجود دارد.
- محور (Shaft):
- دیسک را به اهرم یا اکچوایتور (محرک) متصل می کند.
- وظیفه انتقال حرکت چرخشی از اهرم یا اکچوایتور به دیسک را بر عهده دارد.
- جنس محور باید مقاوم در برابر خوردگی و ضربه باشد.
- نشیمنگاه (Seat):
- سطحی در داخل بدنه شیر است که دیسک بر روی آن می نشیند و آب بندی می شود.
- جنس نشیمنگاه باید مقاوم در برابر خوردگی، سایش و فرسایش باشد.
- برای آب بندی بهتر، نشیمنگاه ها اغلب از لاستیک، EPDM یا PTFE ساخته می شوند.
- اهرم، فرمان یا اکچوایتور (Actuator):
- مکانیزمی برای باز و بسته کردن شیر است.
- اهرم ها برای کنترل دستی شیر استفاده می شوند.
- فرمان ها برای کنترل پنوماتیکی شیر استفاده می شوند.
- اکچوایتورهای الکتریکی، هیدرولیکی و پنوماتیکی برای کنترل اتوماتیک شیر استفاده می شوند.
- آب بندی (Seals):
- در نقاط مختلف شیر پروانه ای مانند بین دیسک و نشیمنگاه، بین محور و بدنه و بین اهرم و بدنه استفاده می شوند.
- وظیفه جلوگیری از نشتی سیال را بر عهده دارند.
- جنس آب بندی ها باید با توجه به نوع سیال، فشار و دمای کاری انتخاب شود.
- گیربکس (Gearbox):
- در برخی از شیرهای پروانه ای، از گیربکس برای افزایش گشتاور و سهولت چرخش دیسک استفاده می شود.
- این امر به کنترل دقیق تر جریان، به خصوص در شیرهای پروانه ای با ابعاد بزرگ، کمک می کند.
- نشانگر موقعیت (Position Indicator):
- موقعیت باز یا بسته بودن شیر را نشان می دهد.
- این نشانگر می تواند به صورت بصری (با استفاده از نشانگر یا پرچم) یا الکتریکی باشد.
- اتصالات (Connections):
- شیر پروانه ای را به خطوط لوله متصل می کنند.
- انواع مختلفی از اتصالات مانند اتصالات فلنجی، اتصالات جوشی و اتصالات رزوه ای وجود دارد.
آشنایی با این اجزای اساسی به شما در درک بهتر نحوه عملکرد شیر پروانه ای و انتخاب شیر مناسب برای نیازهای خود کمک می کند.
راهنمای خرید شیر پروانه ای
فروشگاه پترو سیستم: ارائه دهنده طیف گسترده ای از شیرهای پروانه ای با کیفیت
فروشگاه پترو سیستم به عنوان یکی از منابع معتبر و شناخته شده در زمینه ارائه تجهیزات و شیرآلات صنعتی در ایران، طیف گسترده ای از شیرهای پروانه ای را در ابعاد، جنس ها و برندهای مختلف به مشتریان خود ارائه می دهد.
مزایای خرید شیر پروانه ای از پترو سیستم:
- تنوع محصولات: پترو سیستم انواع شیرهای پروانه ای از جمله شیر پروانه ای چدنی، شیر پروانه ای استیل، شیر پروانه ای جوشی، شیر پروانه ای ویفری، شیر پروانه ای هیدرولیکی و شیر پروانه ای برقی را از برندهای معتبر داخلی و خارجی عرضه می کند.
- کیفیت بالا: پترو سیستم کیفیت و اصالت تمامی محصولات خود را تضمین می کند و از مواد اولیه مرغوب در ساخت شیرهای پروانه ای خود استفاده می کند.
- قیمت مناسب: پترو سیستم با ارائه قیمت های رقابتی و شرایط پرداخت متنوع، خرید شیر پروانه ای را برای مشتریان خود مقرون به صرفه کرده است.
- خدمات پس از فروش: پترو سیستم خدمات پس از فروش جامعی را به مشتریان خود ارائه می دهد و در صورت بروز هرگونه مشکل، آماده ارائه خدمات پشتیبانی به آنها می باشد.
- تخصص و تجربه: کارشناسان پترو سیستم تجربه و تخصص کافی در زمینه انتخاب و ارائه شیر پروانه ای مناسب را دارند و می توانند به شما در انتخاب بهترین شیر پروانه ای برای نیازهایتان کمک کنند.
برای مشاهده لیست کامل شیرهای پروانه ای موجود در پترو سیستم، می توانید به وب سایت این فروشگاه به آدرس http://www.pie1.ir/en/about مراجعه کنید. همچنین می توانید با تماس با کارشناسان فروش پترو سیستم از مشاوره رایگان در زمینه انتخاب شیر پروانه ای مناسب بهره مند شوید.
نکات مهم در خرید شیر پروانه ای
راهنمای جامع خرید شیر پروانه ای: انتخابی دقیق برای سیستمی کارآمد
شیر پروانه ای به عنوان یکی از پرکاربردترین شیرهای صنعتی، نقش مهمی در کنترل و تنظیم جریان سیالات در صنایع مختلف ایفا می کند. با توجه به تنوع نوع، جنس، ابعاد و برند شیرهای پروانه ای موجود در بازار، انتخاب شیر مناسب برای هر کاربرد می تواند چالش برانگیز باشد.
این راهنمای جامع به شما کمک می کند تا با مهم ترین نکات و عوامل در خرید شیر پروانه ای آشنا شده و بهترین انتخاب را برای سیستم خود داشته باشید.
- تعیین نوع شیر پروانه ای:
- شیر پروانه ای ویفری: برای محل های با فضای محدود و فشار کاری پایین مناسب است.
- شیر پروانه ای فلنجی: برای سیستم های با فشار کاری بالا و اتصال به خطوط لوله فلنجی کاربرد دارد.
- شیر پروانه ای لاگ: برای سیستم های تهویه مطبوع و هوا استفاده می شود.
- شیر پروانه ای هیدرولیکی: برای کنترل دقیق جریان در سیستم های با گشتاور بالا کاربرد دارد.
- شیر پروانه ای برقی: برای کنترل اتوماتیک جریان در سیستم های اتوماسیون صنعتی استفاده می شود.
- انتخاب جنس بدنه و دیسک:
- چدن: مقرون به صرفه، مقاوم در برابر ضربه و سایش، مناسب برای سیستم های آب و فاضلاب.
- فولاد ضد زنگ: مقاوم در برابر خوردگی، دماهای بالا و فشار بالا، مناسب برای صنایع شیمیایی و غذایی.
- PVC: سبک، ارزان قیمت، مقاوم در برابر مواد شیمیایی، مناسب برای سیستم های آبرسانی.
- برنز: مقاوم در برابر خوردگی، هدایت حرارتی بالا، مناسب برای سیستم های بخار آب.
- تعیین ابعاد مناسب:
- قطر اسمی (DN): نشان دهنده سایز لوله است.
- استاندارد: ANSI، PN یا DIN
- طول کل: فضای مورد نیاز برای نصب شیر.
- ارتفاع: فاصله از زمین تا بالای شیر.
- ابعاد اتصالات: نوع و سایز اتصالات برای اتصال به خطوط لوله.
- بررسی فشار و دمای کاری:
- حداکثر فشار کاری: باید بیشتر از حداکثر فشار سیستم باشد.
- حداکثر دمای کاری: باید بیشتر از حداکثر دمای سیال باشد.
- انتخاب نوع اکچوایتور (محرک):
- اهرم: برای کنترل دستی در شیرهای با ابعاد کوچک.
- فرمان: برای کنترل پنوماتیکی در شیرهای با ابعاد متوسط.
- اکچوایتور الکتریکی: برای کنترل اتوماتیک در سیستم های اتوماسیون.
- اکچوایتور هیدرولیکی: برای کنترل دقیق جریان در سیستم های با گشتاور بالا.
- برند و گارانتی:
- انتخاب برند معتبر با سابقه و کیفیت اثبات شده.
- بررسی شرایط گارانتی و خدمات پس از فروش.
- قیمت:
- مقایسه قیمت در چند فروشگاه معتبر.
- توجه به تناسب قیمت با کیفیت و برند.
- خرید از فروشگاه های معتبر:
- فروشگاه های اینترنتی معتبر با سابقه و نماد اعتماد.
- فروشگاه های حضوری با مجوز و تخصص در زمینه شیرآلات صنعتی.
نکات مهم:
- قبل از خرید، دفترچه راهنمای فنی شیر را مطالعه کنید.
- در صورت نیاز به مشاوره، با متخصصان این حوزه مشورت کنید.
- از شیرآلات دارای گواهی نامه های معتبر مانند ISO 9001 استفاده کنید.
- به طور مرتب شیر پروانه ای را بازدید و نگهداری کنید.
با رعایت این نکات و گام های ذکر شده، می توانید شیر پروانه ای مناسب را برای سیستم خود انتخاب و از عملکرد ایمن و کارآمد آن در طول سال ها بهره مند شوید.
